با سمنان بیشتر اشنا شویم

           

  سمنان با یک دل آسمان پر ستاره منتظر میزبانی گردشگران

سوار بر مرکبی آهنین در هیاهوی جاده ها و کویر این حاشیه نشین بی حاشیه همسایه شب و سکوت نا متناهی با یک دل آسمان پر ستاره می شویم و در گوشه کنار قومس این شهر کهن به گشت و گذار می پردازیم.

شهرستان سمنان یکی از شهرهای ایران و مرکز استان سمنان است. این شهر در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر در راه تهران به خراسان قرار گرفته آب و هوای آن خشک و معتدلی دارد.

سمنان از شرق با شهرهای دامغان و شاهرود، از شمال به درجزین، مهدیشهر و شهمیرزاد و از غرب با سرخه همسایه است و در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه واقع شده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۱۳۰ متر بر آورد می شود.

این شهر تا تهران ۲۱۶ کیلومتر فاصله دارد و به راه آهن سراسری تهران- مشهد، متصل  و دارای دو فرودگاه (یکی تجاری و دیگری نظامی) است. آب و هوای این شهر در تابستان گرم و در زمستان نسبتاً سرد و بارندگی‌های این شهر در فصول سرد سال صورت می‌گیرد و میزان متوسط بارندگی سالانه آن به ۱۴۰ میلیمتر می رسد.

در جنوب سمنان مناطقی چون دشت کویر، ریگ جن، تپه‌های حصار، تپه دلازیان، و تپه های میرک از مهم ترین ویژگی‌های جغرافیایی به شمار می‌روند. رودخانه فصلی گل رودبار در شمال غرب این شهر و با سرچشمه گرفتن از رشته کوه‌های البرز و گذر از شهرستان مهدیشهر به دشت کویر می‌ریزد.

بیشتر مردم اصیل سمنان به زبان سمنانی سخن می‌گویند. زبان سمنانی به علت ویژگی خاص خود مورد توجه دانشمندان و ایران شناسان بسیار قرار گرفته است.

از جمله مفاخر و مشاهیر شهر سمنان می‌توان به سیدابوطالب حسنی سردار ملی سمنان در کمیته نهضت مشروطه،    شیخ علاء الدوله سمنانی، ملا علی سمنانی معروف به حکیم الهی، مصطفی کواکبیان بنیانگذار حزب مردم سالاری، بهروز یغمائیان و .... اشاره کرد.

شهر سمنان ۷ محله معروف قدیمی به ‌نام‌های اسفنجان (اسپنژان)، لتیبارسی سر، شاهجو، جهادیه ناسار، زاوغان، کوشمغان و کدیور و ملحی دارد. از جاذبه‌های مذهبی این شهرستان می توان به امامزاده یحیی بن موسی الکاظم(ع)، امامزاده علی بن جعفر الصادق (ع)، امامزاده علی بن اشرف(ع)، بقعه پیغمبران (سیم النبی و لام النبی)، مصلی بزرگ سمنان (محل برگزاری نماز جمعه)، امام زاده علویان و امامزاده سی سر اشاره کرد.

منار سلجوقی مسجد جامع سمنان قدیمی ترین منار جنبار ایران

مهم ترین آثار تاریخی سمنان مسجد جامع ، مسجد جامع زاوقان، منار سلجوقی مسجد جامع قدیمی ترین منار جنبان ایران، مسجد امام سمنان(مسجد شاه یا سلطانی)، گرمابه حضرت، موزه گرمابه پهنه سمنان، دروازه ارگ سمنان، بازار سمنان، بازار مرده‌ها،برج چهل‌دختران، قلعه ‌های سارو، کاروانسرای سنگی آهوان(مربوط به قرن پنجم هجری)، کاروانسرای شاه سلیمانی آهوان، کاروانسراهای شاه عباسی(صفویه) و مقبره درویش محمود هستند.

شهر سمنان از دیرباز از شهرهای صنعتی ایران بوده به طوری که نخستین کارخانه صنعتی آن با نام شرکت ریسمان ریسی سمنان و نساجی پارس تهران با سرمایه گذاری بخش خصوصی سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی آغاز به کار کرده و در حال حاضر با داشتن چندین شهرک و ناحیه صنعتی در نزدیکی خود به یکی از قطب‌های صنعتی و سرمایه گذاری بخش خصوصی کشور تبدیل شده است.

در اطراف شهر سمنان معادن گچ، نمک، زئولیت، بنتونیت، سلستین و غیره وجود دارند. از موارد مهم منابع زیرزمینی شهر سمنان می‌توان به چاه نفت خوریان در جنوب این شهر  اشاره کرد. سمنان از آغاز دهه ۱۳۵۰ هجری خورشیدی تا کنون مرکز فضایی ایران بوده است. سازمان صنایع هوافضا در ۴۵ کیلومتری جنوب خاوری (شرقی) سمنان دارای پایگاه هوایی و در ۸۰ کیلومتری جنوب خاوری (شرقی) این شهر دارای پایگاه فضایی است که پرتاب ماهواره سفیر امید و دیگر ماهواره‌ها و موشک‌های دوربرد از این پایگاه انجام می‌گیرد.

مسافران سمنان می توانند از سفال و سرامیک، دستبافهایی مانند پرده‌های سنتی، هنری، حوله، شال گردن، پارچه‌های متقال زیر ساخت قلمکار، جاجیم، چادر شب، پلاس و چوقا (چوخا) که عمدتاً توسط روستائیان و عشایر تولید می‌شود به عنوان صنایع دستی این شهر سوغات ببرند.

کویر شورآب سمنان  با رمل های ماسه ای جاذبه ای بی نظیر

کویر شورآب در موقعیت جغرافیایی N3509 شمالی و E5343 شرقی در جنوب شرقی شهرستان سمنان قرار دارد و عبور این رودخانه باعث شده است که زمینهای باتلاقی و پفکی عمده عرصه این کویر را فرا بگیرد و به همین خاطر پوشش گیاهی زمین بسیار اندک و در حاشیه رود شورآب رملهای ماسه ای قابل مشاهده است.

آب رودخانه شوراب همانند دوغاب گچ در مسیل جریان دارد. در کناره های رودخانه نیز لایه ضخیمی از نهشته های نمکی، سطحی صاف و صیقلی و سفید رنگ را بوجود آورده است.

برای دسترسی به این منطقه از شهر سمنان به سمت جنوب شهر حرکت کرده و از بلوار شریف واقفی به سمت روستای خیر آباد حرکت کنید. فاصله دو کیلومتری خیر آباد تا سمنان را بپیمایید و سپس از روستای خیر آباد به سمت روستای محمود آباد می روید. فاصله خیر آباد تا دلازیان حدود 4 کیلومتر است. قبل از روستای دلازیان به سمت جنوب جاده ای خاکی وجود دارد که در ابتدای آن تابلوی تعدادی مرغداری نصب شده است. مسیر را ادامه داده تا به معدن گوگرد برسید.

در معدن گوگرد ابتدا به سمت جنوب شرق جاده ادامه مسیر داده و پس از طی 500 متر حرکت شما به سمت جنوب خواهد بود. بافت متراکم تاغ که اندک اندک به تنکی می گرایددر همه جای کویر دیده می شود. راهپیمایی را در  مسیر جاده خاکی آغاز کنید. با یک ساعت راهپیمایی و عبور از یک روخانه به تپه ماهور ها می رسید. اگر نیم ساعت دیگر ادامه دهید به دریاچه نمک خواهید رسید و می توانید یک شب را هم در این کویر بگذرانید و از آسمان پر ستاره کویر و زیباییهای شبانه و سکوت آن لذت ببرید.

منطقه شکار ممنوع "خنار" کوهستانی با تپه ماهورهای فراوان

منطقه شکار ممنوع خنار در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان سمنان و شمال شرقی شهرستان گرمسار با مساحت ۳۶۴۷۶ هکتار واقع شده است .

منطقه شکار ممنوع خنار منطقه ای است کوهستانی با تپه ماهورهای فراوان که به دلیل تغییرات ارتفاعی دارای تفاوت اقلیمی خاص بوده که بدین لحاظ در نواحی شمالی با وجود ارتفاعات بلند دارای هوای معتدل سرد و در نواحی جنوبی آن با ارتفاعات کمتر دارای هوای معتدل گرم و  دارای پوشش گیاهی مرتعی تا جنگلهای درختچه ای اورس بوده که در نواحی شمالی و شمال شرقی آن پوشش مطلوب تر است.انواع گرامینه ها، درمنه، گون، باریجه، کما، قیچ، گز، زرشک، تنگرس ازگونه های مهم گیاهی منطقه به شمار می روند.

منطقه به دلیل وجود آب کافی، مراتع نسبتاً مناسب و شرایط اقلیمی مطلوب، زیستگاههای خوب و مناسبی را برای حیات وحش فراهم کرده است. از گونه های بارز پستانداران منطقه می توان قوچ و میش، کل و بز، آهو، خرس قهوه ای، پلنگ و انواع گربه سانان دیگر مانند گراز، روباه، شغال و غیره را نام برد. مهمترین پرندگان منطقه شامل عقاب ها و انواع پرندگان شکاری، کبک، تیهو، انواع گنجشک سانان و غیره است.

برای دسترسی به این منطقه می توان از روستای رامه برای رسیدن به این مکان استفاده کرد، از سمنان به سمت تهران حرکت کنید. پس از پارک جنگلی  ده نمک جاده ای منشعب می شود که به سمت شمال امتداد می یابد و در ابتدای آن تابلوی پاسگاه محیط بانی چهار طاق نصب شده، از طریق این جاده به روستای رامه بروید که در غرب منطقه خنار قرار دارد و بعد از آن به ییلاق خنار بروید.

غار گچی پندیر چال سمنان، یخچالی طبیعی

غار پندیر چال یا پنیر چال در غرب روستای افتر به فاصله 40 کیلومتری شهر سمنان وجود دارد. این غار دارای ساختار گچی بوده وبه دلیل واقع شدن در سطح زیرین زمین و اختلاف محسوس دما در بهار و تابستان اهلی و عشایر از آن به عنوان یخچال طبیعی برای نگهداری محصولات لبنی خود استفاده می کنند. این غار دارای دو تالار و دو دالان در 100 متر ابتدایی خود است.

برای دسترسی به این غار باید از سمنان به سمت تهران حرکت کنید. بعد از طی پنج کیلومتر و در ابتدای سه راهی مومن آباد به سمت فیروزکوه حرکت را ادامه دهید. با طی حدود 29 کیلومتر به روستای افتر می رسید. در این روستا پس از هماهنگی با مسئولین شورای روستا به همراه یکی از اهالی از طریق جاده شوسه غرب روستا به طول چهار کیلومتر به سمت دهانه غار بروید از درب غار وارد شده و از پله ها پایین بروید. وارد تالار نخستین می شود در بخش شمال غربی این تالار دالانی وجود دارد که به تالار بعدی می رود. وارد تالار دوم شوید و از آن بازدید کنید. برای بازدید از ادامه غار نیاز به تجهیزات غار نوردی دارید ادامه مسیر به صورت دالان های تنگ و عمودی بوده و عبور از آن ها به صورت سینه خیز امکان پذیر است.

چشمه‌هاى آب گرم سمنان (آب مراد، آب قولنج، آب گرم و آب سرد)

مجموعه این چشمه‌هاى معدنى آبگرم در بخش مهدیشهر و در شمال غربى سمنان در فاصله ۲۱ کیلومترى این شهر قرار دارد. اطراف این چشمه‌ها را ارتفاعات در بر گرفته و آب چشمه‌ها از دسته آب‌هاى کلروره سولفاته کلسیک و گوگردى است و در درمان بیمارى‌هاى صفراوى، کلیه، کبد، ‌ نقرس، روماتیسم و درد مفاصل کاربرد دارد.

هر ساله از اوایل بهار تا اواسط پائیز ، جمعى کثیر از مردم استان مازندران و سمنان براى بهره‌گیرى از خواص آب چشمه‌‌ها به این منطقه مسافرت مى‌کنند. براى جابه‌جایى مسافران، سوارى‌ها و مینى‌بوس‌ها به طور منظم بین سمنان و این چشمه ‌ها در رفت و آمد هستند.

پیشنهاد ما برای دسترسی به آب گرم این است که پس از ورود به مهدیشهر از میدان ورزش به سمت بلوار کارگر رفته و مسیر را تا انتهای بلوار ادامه دهید. در پایان بلوار جاده خاکی امتداد می یابد این جاده خاکی را ادامه داده تا به قریه امام زینعلی برسید. آن را پشت سر نهاده و مسیر پس از حدود سه کیلومتر کم کم اوج می گیرد و با پیچ های نسبتا تند و شیب زیاد به طرف گردنه کلیاب می رود. از فراز گردنه جاده با شیب تند و پیچ های زیاد به سمت دره امتداد می بابد . مسیر با به سمت جنوب ادامه داد و حدود یک کیلومتر در دره ادامه می یابد تا به چشمه های آّ ب گرم می رسد.

همای سعادت در کویر سرخ دره سمنان جاذبه ای دیدنی

کویر کوه سرخ در جنوب غربی سمنان قرار دارد از جنوب به بخش های شمالی ریگ جن، از شمال به کوه سرخ، از غرب به صفائیه و سیاه کوه و از شرق به معدن گوگرد دلازیان محدود می شود.

برای دسترسی به این کویر و بازدید از جاذبه های آن باید از جاده سمنان - تهران به سمت سرخه حرکت کرد. پس از پیمودن حدود 10 کیلومتر در سمت چپ جاده و ره به جنوب جاده ای به سمت روستای صوفی آّباد جدا می شود. این جاده 5.5 کیلومتری را که تماما آسفالت است پیموده تا به صوفی آباد برسید. می توان دیداری با شیخ علاء الدوله و مقبره 700 ساله آن نیز داشت.

صوفی آباد را به سمت بیابان کترک کرده و پس از پنج کیلومتر به سمت جنوب، جاده ای خاکی وجود دارد که به سمت مزار منطقه می رود. این جاده تقریبا 25 کیلومتر طول دارد. پس از طی حدود هشت کیلومتر به مزارغ می رسید که آن را پشت سر گذاشته و 7 کیلومتر دیگر مسیر را ادامه می دهید. از این نقطه به بعد پیاده روی آغاز می شود.

مسیر را به سمت جنوب غرب پیش گرفته و به سمت سد خاکی که به طور طبیعی به وجود آمده بروید، می توانید بعد از 20 دقیقه همای سعادت را ببینید و 40 دقیقه پس از گذر از همای سعادت به سد خاکی رسیده و برفراز آن رفته و به سمت غرب و بر روی سد خاکی ادامه مسیر دهید.

 در جنوب کوهی مشخص است که سرخ کوه نام دارد از سد سرازیر شده و در شوره زار آغاز به حرکت کنید. با گذشت دو ساعت ونیم به یکی برج دیده بانی قدیمی می رسید که در فاصله 200 متری آن یک رودخانه فصلی جریان دارد، می توان اینجا استراحت کرد و برای برگشت هم از همان مسیر رفت استفاده کرد.

                                                         ارگ سمنان

دروازه ارگ سمنان در شهر سمنان واقع است. این بنا دروازه شمالی و تنها باقی مانده ارگ سمنان است که در زمان بهمن میرزای بهاءالدّوله فرزند فتحعلی شاه قاجار، ساخته شده است.

از نوشته کتیبه روی آن برمی‌آید که ساختمان آن در سال ۱۳۰۲ ه.ق، در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکمرانی انوشیروان میرزا حکمران سمنان، دامغان، شاهرود و بسطام به اتمام رسیده است.

دروازه ارگ فعلی در واقع دروازه شمالی مجموعه ارگ دولتی قدیم سمنان بوده است. امروزه از مجموعه ارگ دولتی کهن سمنان چیزی باقی نمانده است زیرا در زمان رضا شاه به هنگام ساخت و ساز خیابانها و بناهای نو، تمامی این مجموعه، به جز دروازه شمالی آن تخریب شد.